kan uyuşmazlığı nasıl olur ne demek?

Kan uyuşmazlığı, anne ile bebek arasındaki kan gruplarının Rh faktörü bakımından farklı olması durumunda ortaya çıkan bir durumdur. Temel olarak, annenin Rh negatif (-) ve bebeğin Rh pozitif (+) olması halinde görülür.

Kan Uyuşmazlığının Mekanizması:

1. Rh Faktörü: Rh faktörü, kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir proteindir. Eğer bir kişide bu protein bulunuyorsa, o kişi Rh pozitif (+), bulunmuyorsa Rh negatif (-) olarak tanımlanır.
2. İlk Gebelik: Rh negatif bir anne, Rh pozitif bir bebek taşıdığında, doğum sırasında veya bazen hamilelik esnasında bebeğin kanı annenin kan dolaşımına karışabilir.
3. Antikor Üretimi: Annenin bağışıklık sistemi, bebeğin Rh pozitif kanındaki Rh faktörünü yabancı bir madde olarak algılar ve buna karşı antikor üretmeye başlar. Bu antikorlar genellikle ilk gebelikte sorun yaratmaz çünkü üretimi zaman alır ve doğumdan sonra oluşur.
4. Sonraki Gebelikler: Eğer anne daha sonra tekrar Rh pozitif bir bebek taşırsa, ilk gebelikte üretilen antikorlar plasenta yoluyla bebeğe geçebilir.
5. Bebekteki Etkiler: Annenin antikorları, bebeğin kırmızı kan hücrelerine saldırarak onların parçalanmasına (hemoliz) neden olur. Bu durum, bebekte anemi, sarılık, beyin hasarı (kernikterus) ve hatta ölüm gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu duruma hemolitik hastalık denir.

Kan Uyuşmazlığının Önlenmesi ve Tedavisi:

Kan uyuşmazlığının önlenmesinde en önemli adım, Rh negatif annelere hamileliklerinin 28. haftasında ve doğumdan sonraki 72 saat içinde anti-D immünglobulin (RhoGAM) iğnesi yapılmasıdır. Bu iğne, annenin bağışıklık sisteminin Rh faktörüne karşı antikor üretmesini engeller.

• Anti-D İmmünglobulin (RhoGAM): Anne kanında fetal eritrositler tespit edilirse doğumdan sonraki 72 saat içinde anneye uygulanır.

Kan uyuşmazlığı tespit edilen bebeklerde ise tedavi, bebeğin durumuna göre değişir. Şiddetli durumlarda kan değişimi (exchange transfusion) gerekebilir.

Önemli Kavramlar:

• Rh Faktörü: Rh%20Faktörü
• Antikor: Antikor
• Hemoliz: Hemoliz
• Anemi: Anemi
• Sarılık: Sarılık